Zhuzing

Tham vọng muốn sánh vai cùng với Samsung (Hàn Quốc) và Apple (Hoa Kỳ) của   Tập đoàn viễn thông Trung Quốc, Huawei có thể bị Quốc hội Mỹ chặn lại. Không chỉ có Mỹ, tập đoàn này còn đối mặt với nguy cơ bị thất thế lớn ở Canada.

Tập đoàn viễn thông Huawei do sĩ quan Trung Quốc, Nhậm Chính Phi, sáng lập vào năm 1987 với số vốn vài nghìn đô la Mỹ. Hai mươi lăm năm sau, Huawei trở thành môt đại công ty đứng hàng thứ nhì trên thế giới về sản xuất điện thoại, sau Ericsson của Thụy Điển.

Có mặt tại 140 quốc gia, Huawei sử dụng 110.000 nhân viên, hơn nửa số nhân viên làm việc tại các trụ sở nước ngoài với doanh số 32 tỷ đô la, dựa theo số liệu năm 2011. Ngoài thị trường linh kiện, cung cấp cho khoảng 50 công ty điện thoại lớn trên thế giới, Huawei còn có tham vọng sánh vai với Samsung của Hàn Quốc và Apple của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên tham vọng này của Huawei có khả năng bị Quốc hội Mỹ chặn lại. Vì trong bối cảnh hệ thống máy điện toán của nhiều quốc gia tây phương và Hoa Kỳ nhiều lần bị tin tặc tấn công và cướp thông tin, sự cảnh giác lại càng chặt chẽ hơn. Nhất là  sau khi chính phủ Úc và Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ nghi ngờ Bắc Kinh sử dụng tập đoàn này cho mục tiêu gián điệp.

Theo Báo cáo của Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ nhắc đến việc một số công ty Mỹ sử dụng thiết bị của Huawei và ZTE từng gặp phải những trường hợp “kỳ lạ” và “đáng báo động”. nhiều chuyên gia an ninh Mỹ cáo buộc một số thiết bị của Huawei và ZTE được cài sẵn mã độc để chuyển thông tin nhạy cảm từ Mỹ về Trung Quốc.

Cũng trong bối cảnh gia tăng lo ngại về hai hãng viễn thông Trung Quốc – Huawei và ZTE, Chính phủ Canada và Cisco tuyên bố sẽ sẽ loại hai công ty này ra khỏi dự án xây dựng mạng thông tin bảo mật của quốc gia.

Nói chung, các tổng công ty Trung Quốc dù quốc doanh hay là tư nhân đều có liên hệ chặt chẽ với chính quyền Trung Quốc. Những công ty quốc doanh do nhà nước lập ra để thi hành chính sách của chính phủ, đạt mục tiêu do đảng Cộng sản đề ra, nên những người điều khiển phải là đảng viên cao cấp.

Cụ thể là năm 2009, công ty Chinalco của Trung Quốc khi tranh chấp với tập đoàn Rio Tinto của Úc thì chủ tịch ban quản trị của Chinalco là Tiếu Á Khánh, một cán bộ cao cấp của đảng Cộng sản Trung Quốc, trở thành Phó Tổng thư ký Hội đồng Nhà nước. Rõ ràng các nhân viên cao cấp điều khiển công ty quốc doanh là đảng viên cao cấp, tương lai của họ tùy thuộc vào ban tổ chức đảng cho nên họ khó độc lập. Nói cách khác không có gì bảo đảm Trung Quốc không sử dụng hai công ty Huawei và Trung Hưng Thông Tấn ZTE làm gián điệp công nghiệp, kinh tế và quân sự.

Trả giá ?

Ngày 10-10, hãng tin Reuters cho biết Huawei đã bị loại ra khỏi cuộc đấu thầu xây dựng một mạng lưới thông tin bảo mật của chính phủ Canada sau khi người phát ngôn của thủ tướng nước này tuyên bố: “Chính phủ sẽ lựa chọn cẩn thận (đối tác) khi xây dựng mạng lưới và yêu cầu có một ngoại lệ an ninh quốc gia”. Cũng theo Reuters, ông Ray Boisvert, cựu nhân vật thứ 3 trong CSIS (Cơ quan Tình báo Canada), khẳng định rằng Huawei là “mối đe dọa thực sự”. Ông ủng hộ việc chính phủ Canada “cấm cửa” Huawei tham gia xây dựng mạng lưới dữ liệu và thông tin mới của chính phủ.

Không chỉ Canada, Úc cũng đề phòng Huawei. Chính quyền và Quốc hội Úc đã ngăn Huawei tham gia đấu thầu dự án băng thông rộng trị giá 36,6 tỉ USD ở Úc. Chính quyền Úc khẳng định làm như vậy vì lo ngại nguy cơ bị Trung Quốc tấn công mạng và đánh cắp thông tin tình báo. Các quan chức Huawei đã vận động hành lang dữ dội nhưng vẫn bị các nghị sĩ Úc tẩy chay.

Nửa năm sau khi bị Úc loại ra một cuộc đấu thầu, Huawei gặp cản lực tại Mỹ, theo nguồn tin cho biết, nhà chức trách Mỹ đã ngăn việc Huawei mua lại Công ty vi tính Mỹ 3Leaf Systems. Trong bản phúc trình sơ bộ do Ủy ban tình báo Mỹ tiết lộ hôm chủ nhật 07/10/2012, Huawei có thể là công cụ của chính quyền Trung Quốc, phục vụ mục tiêu gián điệp quân sự và công nghiệp. Các tác giả đề nghị chính phủ cấm Huawei và một tập đoàn thứ hai của Trung Quốc là Trung Hưng Thông Tấn ZTE phát triển thêm tại Hoa Kỳ và khuyến cáo hành pháp không mua trang thiết bị của hai công ty điện tử này. Nếu các đề nghị cấm cửa này trở thành hiện thực thì sẽ gây thiệt hại rất lớn cho Huawei.

Và bài học Trung quốc phải nghiền ngẫm là làm sao dung hoà nhu cầu thầm kín của họ trong việc sử dụng cơ hội đầu tư ở nước ngoài để làm công tác tình báo so với những lợi ích về kinh tế trên căn bản hoàn toàn thương mại tương tự các tổng công ty của các nước Tây phương.

Bạch Dương